Mách mẹ 11 cách chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh an toàn và hiệu quả

Chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh là điều khiến nhiều bố mẹ trẻ không khỏi lúng túng và lo lắng. Bé ho nhẹ, sổ mũi, bú kém – tưởng chừng chỉ là cảm nhẹ, nhưng nếu không theo dõi kỹ, cúm có thể gây biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên cảm cúm ở trẻ khá phổ biến và hoàn toàn có thể chăm sóc tại nhà nếu bố mẹ hiểu đúng và kịp thời.

Nhận biết triệu chứng cảm cúm ở trẻ sơ sinh

Làm sao để biết bé đang bị cảm cúm chứ không phải cảm lạnh hay mọc răng? Với trẻ sơ sinh, nhiều biểu hiện ban đầu dễ gây nhầm lẫn, nhưng bố mẹ có thể nhận diện cảm cúm qua những dấu hiệu đặc trưng dưới đây.

Triệu chứng cảm cúm ở trẻ sơ sinh thường gặp:

• Hắt hơi liên tục, sổ mũi trong

• Ho khan nhẹ, mắt đỏ hoặc hơi ngứa

• Bú kém, lười ăn, hay quấy khóc

• Có thể sốt từ nhẹ đến cao

• Trông bé mệt mỏi hơn bình thường, không còn lanh lợi như trước

Nếu cha mẹ thấy trẻ không có biểu hiện rớt dãi nhiều, lợi sưng đỏ, đầu răng nhú lên hoặc đơn giản trẻ chưa đến tuổi mọc răng, hãy nghĩ đến trường hợp trẻ bị cúm. Bảng dưới đây so sánh sự khác biệt của cảm cúm và cảm lạnh ở trẻ sơ sinh. 

Cảm cúm và cảm lạnh ở trẻ sơ sinh có nhiều điểm dễ phân biệt

Những sai lầm ba mẹ cần tránh khi chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh

Chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh cần dựa trên kiến thức y khoa và hướng dẫn từ bác sĩ. Nhiều gia đình áp dụng các mẹo dân gian mà vô tình mắc sai lầm, khiến tình trạng của bé trở nên nặng hơn. 

Dưới đây là những điều nên tránh để bảo vệ sức khỏe con yêu một cách an toàn và hiệu quả:

Top 11 biện pháp chữa cảm cúm an toàn cho trẻ sơ sinh

Tất cả các biện pháp dưới đây chỉ áp dụng khi bé bị cảm cúm nhẹ (sốt

Đảm bảo trẻ nghỉ ngơi đầy đủ

Nghỉ ngơi giúp cơ thể bé tập trung chống lại virus cúm, phục hồi nhanh hơn. Đặt bé nằm trong môi trường yên tĩnh, thoáng khí, tránh bế ra ngoài nhiều. Cho bé ngủ đủ giấc, không bị quấy rầy bởi tiếng ồn.

Lưu ý: Khi cảm cúm trẻ thường có xu hướng muốn được ngủ nhiều hơn. Hãy dỗ trẻ đi ngủ khi thấy có dấu hiệu ngáp ngủ, chảy nước mắt, hoặc khi trẻ liên tục gục vào vai cha mẹ,...

Khi chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh, nghỉ ngơi đầy đủ giúp bé bị cảm cúm hồi phục nhanh hơn

Nhỏ nước muối sinh lý và hút mũi đúng cách

Có nên nhỏ nước muối hàng ngày cho bé không? Không nên lạm dụng. Chỉ nên dùng khi bé có dấu hiệu nghẹt mũi, sổ mũi – không nên dùng hàng ngày để tránh khô niêm mạc mũi. 

Nhỏ 1–2 giọt nước muối sinh lý 0,9% vào mỗi bên mũi, chờ vài giây rồi dùng dụng cụ hút nhẹ nhàng cả 2 bên mũi. Chỉ nên áp dụng 2-3 lần/ ngày, không thực hiện quá nhiều sẽ gây tổn thương niêm mạc mũi của trẻ.

Lưu ý: Dùng được cho trẻ từ sơ sinh. Không dùng dụng cụ hút mũi có lực quá mạnh.

Cho bé bú mẹ thường xuyên

Khi cảm cúm bé có thể bị sốt gây mất nước, hoặc ăn kém khiến bé mệt mỏi, thiếu sức. Vậy nên, việc cho bé bú mẹ nhiều hơn giúp bù lượng nước còn thiếu và cung cấp thêm năng lượng cho bé. 

Hơn nữa, trong sữa mẹ có rất nhiều kháng thể tự nhiên, giúp bé tăng sức đề kháng chống lại virus cúm. Bé bú được nhiều hơn sẽ nhanh khỏi bệnh hơn.

Nên cho bé bú nhiều cữ hơn bình thường. Lượng sữa mỗi cữ có thể sẽ giảm so với khi bé khỏe mạnh. Mẹ có thể cho bé bú tiếp sau 1-2 tiếng.

Lưu ý: Nếu lượng bé bú giảm chỉ còn 1 nửa so với bình thường, cần theo dõi dấu hiệu mất nước (khô môi, tiểu ít...).

Giữ ấm đúng cách

Giữ ấm đúng cách giúp bé yêu cảm thấy dễ chịu hơn, tránh nhiễm lạnh làm nặng thêm tình trạng bệnh. Mẹ cho con mặc quần áo vừa đủ, phù hợp với từng tình trạng thời tiết, không nên đội mũ khi trẻ đang sốt. 

Kiểm tra vùng gáy để biết bé đủ ấm nhưng không bị nóng. Nếu thấy gáy hoặc lưng trẻ ướt mồ hôi, hãy cởi bớt quần áo để trẻ được thông thoáng hơn.

Lưu ý: Tuyệt đối không ủ bé quá kỹ gây đổ mồ hôi, mất nhiệt ngược. 

Nên giữ ấm vừa đủ cho trẻ khi bị cảm cúm

Tắm nước ấm có gừng

Có nên tắm khi bé sơ sinh bị cảm cúm không? Có thể nếu bé không sốt cao. Nên tắm nhanh cho trẻ hàng ngày để cơ thể sạch sẽ, tránh vi khuẩn tấn công. Tuy nhiên, tuyệt đối không được tắm gội khi bé đang sốt, hãy tắm khi nhiệt độ của trẻ hạ xuống.

Thêm gừng vào nước tắm giúp làm ấm cơ thể, giúp thông mũi, tăng cường lưu thông máu, hỗ trợ giải cảm. Đập dập vài lát gừng, đun với nước, pha loãng để được nước ấm rồi tắm nhanh cho bé trong 3–5 phút.

Lưu ý: Áp dụng cho trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên. Kiểm tra nhiệt độ nước kỹ trước khi tắm. Không nên cho quá nhiều gừng sẽ làm rát da của trẻ. 

Kê cao gối nhẹ khi bé ngủ

Kê cao gối khi ngủ giúp bé dễ thở hơn, giảm tình trạng nghẹt mũi khi nằm ngửa. Mẹ nên kê một chiếc khăn mềm hoặc gối mỏng khoảng 2 - 3 cm dưới phần đầu của bé. 

Lưu ý: Không nên cho bé gối quá cao sẽ gây ảnh hưởng đến cột sống non nớt của bé. 

Dùng tinh dầu dịu nhẹ cho phòng bé 

Xông tinh dầu trong phòng giúp kháng khuẩn nhẹ không gian trong phòng, làm thông mũi, hỗ trợ bé ngủ ngon hơn. 

Mẹ có thể chọn dùng máy khuếch tán tinh dầu hoặc nhỏ 1–2 giọt tinh dầu dịu nhẹ (như oải hương, khuynh diệp dành cho trẻ nhỏ) vào góc phòng. 

Lưu ý: Chọn tinh dầu nguyên chất, loại dành riêng cho trẻ sơ sinh. Không dùng tinh dầu bạc hà cho bé dưới 3 tháng tuổi.

Chỉ nên lựa chọn các loại tinh dầu dịu nhẹ cho trẻ sơ sinh

Tăng độ ẩm phòng

Độ ẩm vừa đủ giúp làm dịu niêm mạc mũi, hạn chế khô mũi. Độ ẩm cao cũng giúp trẻ ít bị ho về đêm hơn.

Sử dụng máy tạo ẩm hoặc đặt chậu nước ấm trong phòng. Đảm bảo không khí trong phòng ẩm nhẹ (khoảng 50–60%) nhưng vẫn thoáng.

Massage ngực và gan bàn chân bằng dầu tràm

Dầu tràm giúp làm ấm cơ thể, hỗ trợ lưu thông khí huyết, giảm ho và nghẹt mũi. Đây là cách chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh được nhiều mẹ bỉm truyền tai nhau.

Hãy làm ấm vài giọt dầu tràm bằng cách xoa vào tay, sau đó massage nhẹ nhàng vùng ngực, lưng và gan bàn chân của bé. Thực hiện vào buổi tối trước khi ngủ và sau khi tắm.

Lưu ý: Chọn dầu tràm nguyên chất, an toàn cho trẻ sơ sinh. Không thoa gần mắt, mũi hay vùng da nhạy cảm.

Xông hơi cùng trẻ trong phòng tắm

Xông hơi cho bé sơ sinh có an toàn không? Bé từ 3 tháng tuổi trở lên có thể xông hơi an toàn. Xông hơi giúp làm thông thoáng đường hô hấp, giảm triệu chứng nghẹt mũi, sổ mũi đồng thời tăng tiết mồ hôi nhằm thải độc cho cơ thể.  

Cách thực hiện: Mở nước nóng trong phòng tắm để tạo hơi nước, sau đó bế bé ngồi cùng trong khoảng 5–10 phút. Có thể thêm vài giọt tinh dầu tràm vào góc phòng để tăng hiệu quả.

Lưu ý: Giữ bé cẩn thận để tránh việc bé chạm vào nước nóng. Giữ khoảng cách an toàn, không xông quá lâu để tránh mệt mỏi hoặc mất nước. 

Xông hơi đúng cách giúp bé hô hấp dễ hơn

Mẹo dân gian trị cảm cúm cho trẻ sơ sinh

Các loại lá thảo dược tự nhiên như tía tô, lá sả, lá bạc hà, kinh giới… thường được dân gian dùng để hỗ trợ hạ sốt, thông mũi, làm ấm cơ thể và cải thiện triệu chứng cảm cúm ở trẻ.

Một số loại lá sau có thể áp dụng với trẻ nhỏ: 

• Lá tía tô (cho bé từ 2 tháng tuổi): Rửa sạch, vò nhẹ rồi đun với nước, dùng nước tắm cho bé hoặc cho mẹ uống để truyền tác dụng qua sữa mẹ.

• Lá kinh giới, lá bạc hà, lá sả (bé từ 3 tháng tuổi trở lên): Dùng để xông hơi gián tiếp bằng cách đun sôi hỗn hợp, đặt trong phòng tắm kín, tạo hơi nước ấm rồi bế bé vào xông cùng trong 5–10 phút.

• Lá hẹ (trên 6 tháng tuổi): Có thể hấp cách thủy với đường phèn, lấy nước cho bé uống từng thìa nhỏ (áp dụng khi bé bắt đầu ăn dặm). 

Lưu ý: 

• Không nên xông lá cho bé dưới 3 tháng tuổi vì đường thở còn yếu.

• Nên dùng lá có nguồn gốc sạch, không tồn dư thuốc trừ sâu.

• Trước khi áp dụng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bé còn quá nhỏ hoặc có cơ địa nhạy cảm.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh bị cảm cúm, cha mẹ hãy lưu ý các dấu hiệu cảnh báo bệnh chuyển nặng để kịp thời đưa trẻ đi khám.

Các dấu hiệu cảnh báo:

• Sốt cao liên tục trên 39°C, không giảm sau 2 ngày

• Thở nhanh, thở rít, có dấu hiệu rút lõm lồng ngực

• Môi hoặc đầu ngón tay tím tái

• Bé li bì, ngủ nhiều bất thường hoặc khó đánh thức

• Bỏ bú, bỏ ăn kéo dài

• Biểu hiện mất nước: Nôn nhiều, tiêu chảy

• Co giật hoặc lơ mơ

Cảm cúm ở trẻ nhỏ tuy thường ở mức độ nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ như viêm phổi, viêm phế quản. Đừng chủ quan, cha mẹ hãy theo dõi trẻ sát sao. Việc phát hiện sớm bệnh chuyển nặng và can thiệp y tế kịp thời sẽ giúp trẻ phục hồi nhanh hơn và an toàn hơn.

Cha mẹ cần lưu ý các dấu hiệu cần đưa trẻ đến bệnh viện

Một vài lưu ý cho ba mẹ khi chăm sóc trẻ mắc cảm cúm

• Chăm sóc bé kỹ lưỡng, hãy để cho bé được nghỉ ngơi đầy đủ và ăn nhiều sữa nhất có thể.

• Theo dõi sát các dấu hiệu bệnh chuyển nặng, đặc biệt là sốt cao, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, tím tái chân tay.

• Không tự ý dùng thuốc khi chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi.

• Giữ phòng ngủ sạch sẽ, ấm áp và thông thoáng, tránh gió lùa trực tiếp.

• Thường xuyên rửa tay sạch sẽ trước khi tiếp xúc với bé, đeo khẩu trang trong quá trình chăm sóc để hạn chế lây lan virus.

• Chủ động tiêm phòng cúm cho bé từ 6 tháng tuổi trở lên để phòng ngừa tái nhiễm.

• Vệ sinh đồ chơi và các vật dụng bé thường xuyên tiếp xúc để hạn chế vi khuẩn, phòng ngừa bệnh cảm cúm tái diễn.

Câu hỏi thường gặp về chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh bị cảm cúm có nên đi tiêm phòng không?

Không nên. Cần đợi bé hồi phục hoàn toàn trước khi tiêm phòng để bé có sức khỏe tốt nhất khi tiêm. Tiêm phòng trong lúc bé bị cảm có thể gây khó phân biệt triệu chứng của cảm cúm và phản ứng phụ sau tiêm. Hãy tiêm cách ít nhất 2 tuần sau khi bé khỏi cảm cúm hoàn toàn. 

Trẻ sơ sinh bị cảm cúm bao lâu thì khỏi? 

Triệu chứng sẽ lui dần và bé thường khỏi sau 5 – 7 ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Trường hợp cảm cúm nặng có thể kéo dài hơn.

Có nên dùng tinh dầu trong phòng bé bị cảm cúm không? 

Chỉ nên dùng các loại tinh dầu dịu nhẹ như tinh dầu oải hương, tinh dầu tràm, tinh dầu khuynh diệp với lượng nhỏ. Không nên dùng các tinh dầu mạnh như bạc hà.

Trẻ sơ sinh bị cảm cúm có lây cho người lớn không? 

Có. Virus cúm dễ lây lan qua đường hô hấp, do đó người lớn cũng cần giữ vệ sinh và đeo khẩu trang khi chăm sóc bé.

Có cần kiêng gió – kiêng tắm khi bé bị cảm cúm không?

Không cần kiêng tuyệt đối. Vẫn nên tắm nhanh bằng nước ấm trong phòng kín gió để giữ vệ sinh cho bé. Lưu ý không tắm gội khi bé đang sốt.

Việc chữa cảm cúm cho trẻ sơ sinh đòi hỏi sự cẩn trọng, kiên nhẫn và hiểu đúng về các dấu hiệu bệnh. Dù nhiều trường hợp có thể tự khỏi tại nhà, ba mẹ tuyệt đối không được chủ quan, đặc biệt khi thấy bé có dấu hiệu trở nặng.

Nếu ba mẹ còn băn khoăn về việc trẻ sơ sinh bị cúm có nguy hiểm không – đừng chờ đợi, đưa bé đi khám ngay khi cần thiết. Chủ động – đúng cách – an toàn là chìa khóa để bé vượt qua cảm cúm nhẹ nhàng. Gọi ngay Pharmart.vn qua hotline 1900 6505 để được tư vấn cụ thể hơn.