Top 10 cách trị viêm họng cho bé giúp bé nhanh khỏi, mẹ yên tâm

Cách trị viêm họng cho bé đúng cách ngay từ đầu sẽ giúp con nhanh hồi phục, tránh biến chứng nguy hiểm. Trẻ nhỏ, đặc biệt là vào thời điểm giao mùa, rất dễ bị viêm họng do virus hoặc vi khuẩn vì sức đề kháng còn yếu. Hiểu được điều này, bài viết dưới đây gợi ý giúp bạn 10 phương pháp trị viêm họng cho bé hiệu quả, an toàn tại nhà mà cha mẹ nên biết.

Những sai lầm khi trị viêm họng cho bé

Cha mẹ thường sốt ruột khi thấy bé ho, đau họng nên dễ mắc sai lầm trong quá trình chăm sóc. Dưới đây là những lỗi phổ biến và tác hại đi kèm:

• Không giữ ấm đúng cách: Trẻ nhỏ rất nhạy cảm với thay đổi nhiệt độ. Việc mặc quá ít, không che kín cổ, ngực khiến vùng hầu họng dễ bị nhiễm lạnh, tạo cơ hội để virus vi khuẩn càng phát triển hơn. Mặc quá nhiều áo khiến trẻ toát mồ hôi lưng, gáy cũng là sai lầm, khiến trẻ bị nhiễm lạnh ngược và bệnh có thể lan xuống đường hô hấp dưới như viêm phế quản.

• Tự ý dùng kháng sinh khi chưa rõ nguyên nhân: Nhiều trường hợp viêm họng là do virus, không cần dùng kháng sinh. Việc sử dụng kháng sinh không cần thiết có thể gây ra kháng thuốc, tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, và làm giảm hiệu quả điều trị về sau.

• Lạm dụng thuốc xịt họng hoặc siro ho không kê đơn: Một số loại thuốc chứa thành phần gây kích ứng hoặc có tác dụng phụ nếu dùng lâu dài. Dùng không đúng liều lượng, sai đối tượng (trẻ dưới 2 tuổi chẳng hạn) có thể dẫn đến phản ứng không mong muốn.

• Dùng lại đơn thuốc cũ: Việc tái sử dụng đơn thuốc của lần viêm họng trước có thể không còn phù hợp với nguyên nhân hiện tại, khiến việc điều trị không hiệu quả và kéo dài thời gian hồi phục.

Dưới đây là bảng tóm tắt lại những sai lầm phổ biến và hậu quả đi kèm:

Tránh lạm dụng siro ho khi bé viêm họng

Top 10 cách trị viêm họng cho bé hiệu quả

Dưới đây là top 10 cách trị viêm họng cho bé hiệu quả mà các mẹ nên biết như sau:

Giữ ấm cơ thể và bổ sung nước

Vì sao cần giữ ấm và uống nhiều nước khi bé bị viêm họng? Khi bé bị viêm họng, niêm mạc họng thường sưng đỏ, nhạy cảm và dễ bị kích thích bởi không khí lạnh hoặc khô. Việc giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ, ngực và bàn chân, giúp ngăn nhiễm lạnh lan rộng, ổn định thân nhiệt, từ đó làm giảm tình trạng đau rát, ho, hay khò khè. 

Bên cạnh đó, bổ sung đủ nước, đặc biệt là nước ấm, giúp làm dịu niêm mạc họng, loãng đờm, hỗ trợ bé ho dễ hơn và giảm cảm giác khô rát ở cổ. Uống nước ấm cũng giúp tăng cường lưu thông máu và hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh.

Để giữ ấm đúng cách cho bé, cha mẹ nên cho bé mặc áo dài tay, quần dài làm từ chất liệu mềm mại, thoáng khí nhưng đủ ấm. Nên quàng khăn mỏng giữ ấm cổ, đặc biệt khi ra ngoài hoặc lúc trời trở lạnh. Mang tất chân khi ngủ hoặc khi thời tiết se lạnh để tránh mất nhiệt. Tránh để bé nằm hoặc chơi ở nơi có gió lùa hay sàn nhà lạnh. Ngoài ra, cần bổ sung lượng nước phù hợp theo độ tuổi: trẻ 6–12 tháng cần khoảng 600–800ml/ngày (gồm cả sữa), trẻ 1–3 tuổi cần 1–1,2 lít/ngày, còn trẻ 4–8 tuổi cần 1,3–1,6 lít/ngày.

Khi bé bị viêm họng các mẹ nên giữ ấm cơ thể cho bé đúng cách

Dùng nước muối sinh lý súc họng

Nước muối sinh lý 0,9% có tính kháng khuẩn nhẹ, an toàn với trẻ nhỏ, giúp làm sạch họng, loại bỏ vi khuẩn và virus, từ đó làm dịu cảm giác đau rát và hỗ trợ niêm mạc họng phục hồi. Đây là cách trị viêm họng cho bé đơn giản nhưng rất hiệu quả nếu thực hiện đúng cách.

• Đối với bé từ 3 tuổi trở lên, nên hướng dẫn con ngậm nước muối ấm trong khoảng 30 giây rồi nhổ ra. Súc họng 2–3 lần mỗi ngày, đặc biệt sau ăn và trước khi ngủ để sát khuẩn tốt hơn. Tuyệt đối không dùng nước muối quá mặn hoặc tự pha không đúng tỉ lệ, vì có thể gây kích ứng niêm mạc họng.
• Với trẻ dưới 3 tuổi, cách trị viêm họng cho bé cần linh hoạt hơn. Thay vì ép bé súc miệng, cha mẹ nên dùng gạc sạch thấm nước muối sinh lý để lau nhẹ vùng khoang miệng và lưỡi một phương pháp an toàn và phù hợp với lứa tuổi này.

Dù là phương pháp tự nhiên, cha mẹ vẫn nên theo dõi phản ứng của bé. Trong quá trình áp dụng bất kỳ cách trị viêm họng cho bé nào, điều quan trọng là phải phù hợp với độ tuổi, thể trạng và được thực hiện đúng hướng dẫn để đạt hiệu quả cao nhất.

Sử dụng mật ong và gừng

Có nên dùng mật ong gừng trị viêm họng cho bé? Có bởi mật ong và gừng đều có tính kháng khuẩn, chống viêm, giúp làm dịu họng và giảm ho hiệu quả.

Cách pha chế:

• Gừng thái lát, cho vào nước sôi, để nguội bớt rồi cho 1 thìa cà phê mật ong vào.

• Nên cho bé uống khi còn ấm và uống từng ngụm nhỏ

• Có thể pha loãng thêm nếu bé dưới 5 tuổi.

Lưu ý: Dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi có khả năng cao gây ra ngộ độc botulinum, do đó không áp dụng biện pháp này khi trẻ chưa đủ 1 tuổi.

Dùng trà thảo dược giúp làm dịu họng

Trà thảo dược là cách trị viêm họng cho bé tự nhiên, lành tính giúp làm dịu họng, giảm ho hiệu quả cho bé. Loại trà thảo dược nào an toàn cho bé bị viêm họng? Các loại thảo dược như cam thảo, tía tô, hoa cúc có tính mát, giúp thanh nhiệt, tiêu viêm và an toàn cho bé.

Lưu ý: Chỉ nên dùng cho bé trên 2 tuổi. Pha loãng trà, không dùng quá 2 lần/ngày để tránh ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ.

Trà thảo dược có tác dụng làm dịu họng của bé

Massage vùng cổ và lưng giúp bé giảm ho

Massage nhẹ nhàng vùng cổ và lưng giúp bé thư giãn là cách trị viêm họng cho bé, giảm co thắt họng và giảm ho tự nhiên, đặc biệt hiệu quả khi kết hợp cùng tinh dầu tràm hoặc dầu khuynh diệp.

Hướng dẫn massage cho bé:

• Dùng lòng bàn tay xoa nhẹ vùng lưng theo hình tròn, di chuyển từ trên xuống.

• Có thể nhỏ vài giọt dầu tràm vào tay trước khi massage để tăng hiệu quả làm ấm.

Lưu ý:

• Luôn dùng lực nhẹ nhàng.

• Tránh dùng tinh dầu massage khi da bé có dấu hiệu kích ứng, nổi mẩn.

Tạo độ ẩm không khí trong phòng ngủ

Không khí khô khiến niêm mạc họng bé bị kích ứng nhiều hơn. Độ ẩm thích hợp giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và hỗ trợ hồi phục.

Cách tạo độ ẩm an toàn:

• Dùng máy tạo độ ẩm trong phòng (cần giữ sạch thiết bị mỗi ngày).

• Hoặc đặt một bát nước ấm trong phòng để tăng độ ẩm tự nhiên.

Bổ sung thực phẩm tăng miễn dịch cho bé

Khi bị viêm họng, bé cần được bổ sung dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng, giúp chống lại virus, vi khuẩn gây bệnh. Vậy bé bị viêm họng nên ăn gì?

Các nhóm thực phẩm khuyến khích:

• Trái cây giàu vitamin C: Cam, quýt, dâu tây, ổi.

• Thực phẩm giàu kẽm: Yến mạch, hạt điều, bí đỏ, trứng.

• Sữa chua: Tăng cường lợi khuẩn, hỗ trợ tiêu hóa và miễn dịch.

Cách chế biến phù hợp:

• Làm sinh tố, cháo, súp mềm giúp bé dễ nuốt hơn.

• Cắt trái cây nhỏ trộn sữa chua để bé dễ ăn.

Các mẹ nên bổ sung nhiều thực phẩm tăng sức đề kháng cho trẻ bị viêm họng

Xông hơi thảo dược giúp bé dễ thở

Xông hơi bằng lá thảo dược giúp làm ấm đường hô hấp, giảm nghẹt mũi, dịu họng nhờ tinh dầu tự nhiên.

Nguyên liệu: Lá tía tô, bạc hà, lá chanh, kinh giới đem lại hiệu quả cao và an toàn cho trẻ

Cách xông an toàn cho bé:

• Đun nước sôi với thảo dược, để nguội còn 60–70°C.

• Đặt nồi nước trong phòng kín, cách xa bé khoảng 1m.

• Cho bé xông 5 phút, giữ ấm sau xông.

Lưu ý: Không dùng cho bé dưới 2 tuổi hoặc có tiền sử hen suyễn.

Cho bé uống sữa nghệ

Nghệ chứa hoạt chất curcumin có đặc tính kháng viêm, giúp phục hồi lớp niêm mạc họng bị tổn thương, nâng cao đề kháng. Cho bé uống sữa nghệ là một cách hiệu quả giúp bệnh mau khỏi hơn, tuy nhiên chỉ nên dùng cho bé từ 6 tuổi trở lên. 

Cách pha chế:

• ½ thìa cà phê tinh bột nghệ + 150ml sữa ấm (sữa tươi hoặc sữa hạt), khuấy đều. 

• Cho bé uống trước khi ngủ.

Uống sữa nghệ là cách trị viêm họng cho bé hiệu quả

Uống thuốc theo đơn kê của bác sĩ

Trong một số trường hợp, viêm họng do vi khuẩn hoặc kèm biến chứng nặng, bé cần được điều trị bằng thuốc.

Khi nào cần dùng thuốc:

• Viêm họng được bác sĩ xác định do liên cầu khuẩn và kèm các triệu chứng mức độ nặng: bé sốt > 38.5°C liên tục 2–3 ngày.

• Có biểu hiện của bội nhiễm: Họng đỏ rực, có mủ trắng hoặc nổi hạch.

Lưu ý quan trọng:

• Dùng đúng liều lượng, đúng thuốc được bác sĩ kê đơn.

• Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh hoặc tự ý ngưng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ.

• Việc lạm dụng thuốc có thể gây kháng thuốc, rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của bé.

Chuyên gia giải đáp thắc mắc về viêm họng ở trẻ nhỏ

Viêm họng ở trẻ chữa trong bao lâu thì khỏi?

Thông thường, trẻ bị viêm họng do virus sẽ khỏi sau 5–7 ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Nếu nguyên nhân do vi khuẩn, bé có thể cần dùng kháng sinh từ 7–10 ngày theo chỉ định bác sĩ.

Khi nào bé cần đi khám bác sĩ ngay?

Cha mẹ nên đưa bé đi khám ngay khi có các dấu hiệu sau:

• Sốt cao trên 38,5°C kéo dài hơn 2 ngày.

• Họng đỏ rực, sưng to, có mủ trắng.

• Bé bỏ ăn, mệt lả, khó thở hoặc đau tai kèm theo. 

• Có các dấu hiệu nghi ngờ bé bị viêm họng do liên cầu khuẩn.

Có nên cho bé uống nước đá khi bị viêm họng không?

Không nên. Nước đá có thể làm niêm mạc họng co lại, tăng kích ứng và kéo dài thời gian hồi phục. Nên cho bé uống nước ấm, vừa giúp làm dịu họng, vừa hỗ trợ kháng viêm.

Trẻ bị viêm họng có cần kiêng sữa không?

Không cần kiêng sữa, trừ khi bé không dung nạp lactose. Sữa giúp bổ sung dinh dưỡng, làm dịu họng nếu uống ấm. Có thể cho bé dùng sữa nghệ hoặc sữa kèm trái cây xay nhuyễn để tăng đề kháng.

Tóm lại, khi trẻ nhỏ bị viêm họng, cha mẹ cần chú ý giữ ấm, vệ sinh họng cho bé, bổ sung dinh dưỡng và theo dõi kỹ triệu chứng để xử lý kịp thời. Đừng tự ý dùng thuốc hay chủ quan khi bé có dấu hiệu bất thường. Hãy luôn chủ động phòng ngừa để bé khỏe mạnh, chính là nền tảng quan trọng trong cách trị viêm họng cho bé hiệu quả và an toàn.