Trị cảm lạnh cho bé sơ sinh: Cách xử trí an toàn, mẹ cần biết

Trị cảm lạnh cho bé sơ sinh cần được thực hiện đúng cách do sức đề kháng của bé còn yếu. Việc chăm sóc không đúng có thể dẫn đến biến chứng hô hấp nguy hiểm. Do đó, cha mẹ cần hiểu rõ các phương pháp chăm sóc khoa học và an toàn. Đây là yếu tố then chốt trong hành trình bảo vệ sức khỏe cho bé. Cùng Pharmart theo dõi ngay bài viết dưới đây để nắm chắc cách xử trí an toàn khi bé bị cảm lạnh nhé. 

Nhận biết bé sơ sinh bị cảm lạnh: Dấu hiệu thường gặp

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu giúp trị cảm lạnh cho bé sơ sinh hiệu quả và an toàn hơn. Cảm lạnh ở trẻ nhỏ thường khởi phát âm thầm nhưng có thể diễn tiến nhanh nếu không được theo dõi sát sao. Dưới đây là các biểu hiện thường gặp cha mẹ cần lưu ý:

• Sổ mũi, nghẹt mũi: Đây là dấu hiệu điển hình và xuất hiện sớm nhất. Bé thường chảy nước mũi trong, sau đó đặc dần và có thể chuyển sang màu vàng hoặc xanh. Nghẹt mũi khiến bé khó bú và ngủ không yên giấc.

• Ho: Ban đầu bé có thể ho khan nhẹ. Sau vài ngày, ho có thể kèm đờm do dịch nhầy từ mũi chảy xuống cổ họng. Ho thường tăng vào ban đêm khiến bé mất ngủ.

• Hắt hơi: Là phản xạ tự nhiên khi niêm mạc mũi bị kích thích bởi virus gây cảm lạnh. Bé hắt hơi nhiều lần trong ngày, ngay cả khi không tiếp xúc bụi hay dị ứng. 

• Sốt nhẹ: Sốt là dấu hiệu cơ thể đang chống lại vi khuẩn hoặc virus. Tuy nhiên, không phải bé nào bị cảm lạnh cũng sốt. Một số bé có thể sốt từ 37,5°C đến dưới 38,5°C.

• Bú kém hoặc bỏ bú: Khi bị nghẹt mũi và mệt mỏi, bé có xu hướng ăn ít hoặc bỏ bú hoàn toàn. Đây là dấu hiệu cảnh báo cần theo dõi kỹ vì dễ dẫn đến mất nước.

• Ngủ không ngon: Bé thường trằn trọc, hay quấy khóc do khó thở và cảm giác khó chịu trong người. Nguyên nhân có thể do khó thở, đau họng hoặc ho nhiều khi nằm xuống.

Phân biệt cảm lạnh và cảm cúm ở trẻ sơ sinh

7 Mẹo trị cảm lạnh cho bé sơ sinh - An toàn, không dùng thuốc 

Khi bé bị cảm lạnh, việc áp dụng các biện pháp tự nhiên - không dùng thuốc là lựa chọn an toàn. Những mẹo nhỏ này giúp trị cảm lạnh cho trẻ sơ sinh hiệu quả, hỗ trợ bé nhanh hồi phục sức khỏe và giảm nguy cơ biến chứng. Cha mẹ hãy tham khảo và áp dụng ngay một vài phương pháp đơn giản dưới đây để trị cảm lạnh cho bé sơ sinh.

Giữ ấm cơ thể

Giữ ấm đúng cách giúp ổn định thân nhiệt và hạn chế virus phát triển. Trẻ sơ sinh dễ bị mất nhiệt qua đầu, chân tay, nên cần mặc đủ ấm và đội mũ, mang vớ khi trời lạnh. Lưu ý không ủ quá kỹ gây bí mồ hôi, dễ làm bé nhiễm lạnh ngược.

Vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý 

Nước muối sinh lý giúp loại bỏ dịch nhầy, thông thoáng đường thở hỗ trợ bé thở dễ hơn và giảm ho do dịch chảy ngược. Cách trị cảm lạnh cho bé sơ sinh bằng việc vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý được thực hiện như sau:

• Dùng nước muối sinh lý NaCl 0,9% nhỏ vào mỗi bên mũi

• Sử dụng hút mũi hoặc lau sạch bằng khăn mềm. 

• Nên thực hiện 2–3 lần/ngày, nhất là trước khi bú và trước khi ngủ.

Trị cảm lạnh cho bé sơ sinh bằng dung dịch NaCl 0,9% để loại bỏ dịch nhầy, làm sạch khoang mũi

Cho bé bú mẹ nhiều hơn

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng giàu kháng thể tự nhiên giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Khi bị cảm lạnh, bé cần bú nhiều hơn để bổ sung nước và năng lượng. Nếu bé bú kém, nên chia nhỏ cữ và cho bú nhiều lần trong ngày.

Cho bé nghỉ ngơi, hạn chế ra ngoài

Khi bị cảm lạnh, cơ thể bé cần nhiều năng lượng để chống lại virus. Vì vậy, bé cần được nghỉ ngơi đầy đủ. Việc ra ngoài khi trời lạnh, đặc biệt vào sáng sớm hoặc chiều tối dễ khiến tình trạng nặng hơn. Nên cho bé nằm trong phòng kín gió, thoáng và yên tĩnh. 

Hạn chế cho bé ra ngoài, đặc biệt vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối

Tăng độ ẩm trong phòng trị cảm lạnh cho bé sơ sinh

Không khí khô khiến niêm mạc mũi họng bị kích ứng, làm triệu chứng cảm lạnh nặng hơn. Tăng độ ẩm giúp làm dịu đường hô hấp, hỗ trợ bé thở dễ và ít ho hơn. Có thể đặt máy tạo ẩm hoặc chậu nước ấm trong phòng, duy trì độ ẩm lý tưởng 50 – 60%.

Tắm nước gừng ấm

Gừng có tính ấm, giúp làm ấm cơ thể, kích thích lưu thông máu. Từ đó hỗ trợ làm giảm tình trạng nghẹt mũi, ho nhẹ, chân tay lạnh. Tắm nước gừng trị cảm lạnh cho bé sơ sinh được thực hiện như sau: 

• Đập dập vài lát gừng tươi, sau đó thả vào chậu nước ấm khoảng 37–38°C và khuấy đều.

• Tắm nhanh cho bé trong khoảng 5–7 phút.  

Lưu ý: Không nên tắm cho bé quá lâu. Tránh dùng khi bé sốt cao hoặc da nhạy cảm với gừng.

Xoa dầu tràm vào gan bàn chân

Dầu tràm có tinh chất kháng khuẩn, giữ ấm và hỗ trợ giảm ho, nghẹt mũi hiệu quả. Xoa vài giọt vào gan bàn chân bé rồi massage nhẹ, sau đó mang vớ để giữ ấm. Thực hiện 1–2 lần/ngày để mang lại hiệu quả tốt nhất. Tránh bôi lên mặt, mũi hoặc ngực bé để tránh kích ứng da và đường hô hấp.

Lấy 1 – 2 giọt dầu tràm xoa vào gan bàn chân sẽ giúp giữ ấm cơ thể cho bé

Những điều nên và không nên khi chăm sóc trẻ bị cảm lạnh

Khi trị cảm lạnh cho bé sơ sinh, việc chăm sóc đúng cách đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Một số thói quen tưởng chừng vô hại nhưng nếu áp dụng sai lại có thể khiến tình trạng bệnh diễn tiến nặng hơn. Dưới đây là những điều nên và không nên khi chăm sóc bé bị cảm lạnh:

Khi nào mẹ cần đưa bé đi khám bác sĩ?

Trong quá trình trị cảm lạnh cho bé sơ sinh, hầu hết các trường hợp nhẹ có thể cải thiện bằng chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, nếu bệnh kéo dài hoặc xuất hiện các dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị. Một vài dấu hiệu cảnh báo cha mẹ cần đặc biệt lưu ý đó là:

Nếu trị cảm lạnh cho bé sơ sinh sai cách hoặc chậm trễ, bệnh có thể trở nặng và dẫn đến các biến chứng viêm phổi, viêm phế quản... Do đó, mẹ cần theo dõi sát sao và đưa bé đi khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như:

Khi có dấu hiệu bất thường như sốt cao, thở nhanh cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay lập tức

• Sốt cao trên 38,5°C kéo dài hơn 48 giờ: Sốt không giảm có thể là biểu hiện của nhiễm khuẩn nặng. Trẻ sơ sinh không thể tự điều hòa thân nhiệt tốt nên rất dễ dẫn đến co giật hoặc mất nước.

• Thở nhanh, thở rút lõm ngực, khò khè: Đây là dấu hiệu bé đang gặp vấn đề về hô hấp. Bé có nguy cơ viêm phổi hoặc viêm tiểu phế quản. Tình trạng này khiến bé khó thở, mệt mỏi và cần được hỗ trợ y tế ngay lập tức.

• Bé bỏ bú hoặc bú rất kém: Khi bé không bú đủ, cơ thể dễ bị mất nước và suy dinh dưỡng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

• Ngủ li bì, phản ứng chậm, quấy khóc kéo dài: Các biểu hiện này có thể báo hiệu bé đang bị nhiễm trùng toàn thân hoặc rối loạn thần kinh trung ương. Đặc biệt nguy hiểm nếu đi kèm sốt cao và co giật.

• Dịch mũi vàng đặc hoặc xanh, kèm mùi hôi: Đây là dấu hiệu viêm nhiễm thứ phát do vi khuẩn. Thường thì dịch mũi không thể tự khỏi nếu không điều trị kháng sinh theo chỉ định bác sĩ.

• Cảm lạnh không cải thiện sau 5–7 ngày chăm sóc: Nếu sau một tuần điều trị không tiến triển, cần đi khám bác sĩ để loại trừ các biến chứng tiềm ẩn.

Việc đi khám bác sĩ kịp thời là yếu tố then chốt trong quá trình điều trị cảm lạnh cho bé sơ sinh giúp rút ngắn thời gian hồi phục và phòng ngừa các biến chứng khó lường. Điều quan trọng nhất, cha mẹ tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh. Cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị từ bác sĩ để đảm bảo an toàn cho trẻ.

Phòng ngừa cảm lạnh cho bé sơ sinh

Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh ở những năm tháng đầu đời còn rất non yếu. Vì vậy việc phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh. Một vài biện pháp phòng ngừa sau đây sẽ là "lá chắn" bảo vệ bé khỏi nguy cơ nhiễm bệnh từ môi trường sống hằng ngày. 

Luôn giữ môi trường sống sạch sẽ để bảo vệ bé yêu khỏi virus gây bệnh, khỏe mạnh mỗi ngày

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường

Vi khuẩn và virus gây cảm lạnh thường tồn tại trong môi trường xung quanh. Chúng dễ dàng lây lan qua tay, đồ vật hoặc không khí. Do đó:

• Cần rửa tay sạch bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước khi bế, cho bé bú, hoặc chăm sóc bé.

• Vệ sinh đồ dùng cá nhân của bé như bình sữa, núm ti, khăn, đồ chơi… mỗi ngày.

• Giữ nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ. Lau chùi bề mặt tiếp xúc thường xuyên như tay nắm cửa, mặt bàn.

Hạn chế tiếp xúc với người bệnh

• Người lớn hoặc trẻ em mắc cảm lạnh dễ lây virus sang bé sơ sinh qua hắt hơi, ho, nói chuyện gần. 

• Không để bé tiếp xúc gần với người đang có biểu hiện ho, sổ mũi, sốt.

• Khuyến khích người thân đeo khẩu trang, rửa tay trước khi bế bé.

• Hạn chế cho bé đến nơi đông người, đặc biệt trong mùa dịch hoặc thời tiết chuyển mùa.

Tăng cường sức đề kháng

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp bé chống lại virus tốt hơn nếu có nguy cơ phơi nhiễm.

• Cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Bởi vì sữa mẹ là nguồn kháng thể tự nhiên tốt nhất.

• Giữ bé ấm đúng cách, tránh để bé bị lạnh do gió lùa hay thay đổi nhiệt độ đột ngột.

• Cho bé ngủ đủ giấc, sống trong môi trường yên tĩnh, tránh căng thẳng. Đây là yếu tố hỗ trợ miễn dịch phát triển tự nhiên.

Việc điều trị cảm lạnh cho bé sơ sinh cần được thực hiện an toàn, khoa học. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Nếu cha mẹ cần tư vấn thêm về cách trị cảm lạnh cho bé sơ sinh hoặc lựa chọn sản phẩm chăm sóc sức khỏe phù hợp, hãy liên hệ Hệ thống nhà thuốc Pharmart qua hotline 1900 6505.